Gebelikten Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Doğum kontrol yöntemleri dendiğinde, aklımıza genellikle kadınların kullanabileceği bir dizi ürün gelir. Oysa gebelikten korunma yöntemleri yalnızca kadınlar için değil, erkekler için de sorumluluk isteyen önemli bir durum. Günümüzde hem teknolojinin gelişmesi hem toplumsal normların seviye atlaması hem de tıbbi malzemelerin kolay ulaşılabilir pozisyona gelmesi, korunma yöntemleri açısından geniş bir yelpaze oluşmasını sağlıyor. Bu durum, doğum kontrol yöntemleri sayısında önemli bir artış anlamına da geliyor. Prezervatif, doğum kontrol hapları, spiral, ertesi gün hapları, gebelik önleyici aşı, tüp ligasyonu, vazektomi, diyafram ve fitiller başlıca korunma yolları arasında sayılabilir.

 

En Sağlıklı Korunma Yöntemi Nedir?

En sağlıklı doğum kontrol yöntemi , çiftlerin birlikte karar verdikleridir, demek yanlış olmaz. Gebelikten korunma yöntemleri ve yollarının kendine göre çeşitli yan etkileri bulunur. Özellikle haplar, kısa süreli etkili olan yöntemler, kadınlar üzerinde çeşitli yıkıcı etkiler yaratabilir. Hiçbir yan etkisi olmayan, koruma oranının diğer yöntemlere göre çok daha yüksek olduğu tespit edilen ve isteğe bağlı tek yöntem ise prezervatif kullanımı. Fakat çeşitli sebeplerle çocuk sahibi olmak istemiyorsan, partnerinle birlikte kalıcı tüp ligasyonu veya vazektomi yöntemlerini de seçebilirsin.

 

Kadın Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Gebelik kadınlarla özdeşleştiği için, korunma yolları genellikle kadınlar üzerine kurulu oluyor. Kalıcı, uzun süreli, kısa süreli veya tek seferlik olmak üzere kadın korunma yöntemleri oldukça çeşitli.

Kadınlar için kalıcı doğum kontrol yöntemleri

Tüp ligasyonu veya bilinen ismiyle tüp bağlama, spermlerin yumurtaya ulaşmasını sağlayan kanalın bağlanması işlemi. Bir operasyonla uygulanan bu yöntemin, geri dönüşü bulunmuyor.

Kadınlar için uzun süreli doğum kontrol yöntemleri

Spiral olarak da bilinen rahim içi araç yerleştirme, minik bir operasyonla uygulanan bir gebelikten korunma yöntemi. Hamileliği önlemede %99 başarı sağlayan spiraller, 10-12 yıl arası bir süre boyunca kullanılabiliyor. Cinsel ilişkiyi hiçbir şekilde etkilemeyen spiral, bir süre sonra bulunduğu yerden kayabiliyor. Bu da koruyuculuğunun azalmasına sebep oluyor. Spiral yöntemini kullanmayı düşünüyorsan, eksi yönlerini bilmende fayda var. Bu yöntem, özellikle ilk 3 ay adet kanamalarının artmasına sebep oluyor. Ayrıca adet döneminde, olağanın dışında ağrılara sebebiyet veriyor ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar için herhangi bir koruma sağlamıyor.

En çok bilinen ve uzun süreli kadın korunma yöntemleri arasında yer alan hormon aşıları oldukça yaygın. 1 aylık ve 3 aylık olmak üzere iki farklı çeşidi bulunan aşılar, yumurtlamayı engellemek için hormon verilmesini amaçlıyor. Düzenli olarak yaptırılmadığında koruyuculuğu ortadan kalkıyor.

Kadınlar için kısa süreli ve tek seferlik doğum kontrol yöntemleri

Kadınların en sık tercih ettiği korunma yolları arasında doğum kontrol hapları yer alıyor. Bildiğimiz gibi doğum kontrol haplarının eksisi, artısından fazla. Hormonlara müdahale eden gebelikten korunma yöntemleri, sağlıklı olarak değerlendirilemez. Bu haplar da pek çoğumuzun duygu durumunu değiştiren, ödem yapan, her gün alınmadığında koruyuculuğunu yitiren yöntemler arasında. Polikistik over tedavisinde veya adet düzensizliğini gidermede ilaç olarak önerilen doğum kontrol haplarının koruyuculuğu ise ortalama %90. Adet sancılarını azaltan, kanama miktarını düşüren ve akne oluşumunu engelleyen bu haplar, kullanmayı bıraktığın veya unuttuğun anda gebe kalabileceğin bir yöntem sunuyor.

Kadın korunma yöntemleri arasında belki de en sağlıksızı olarak nitelendirilebilecek olan ertesi gün hapları, düzenli bir yoldan ziyade bir acil çıkış kapısı. Cinsel ilişkiden 72 saat öncesine kadar alınabilen bu haplar, çeşitli komplikasyonlara da sebep olabiliyor. Adet düzensizliği, uzun süreli kanamalar, lekelenmeler, hormonal dengesizlik gibi çeşitli yan etkileri var. Yalnızca ilişki sonrasında alabileceğin bu hapların koruma düzeyi, aldığın saate göre değişkenlik gösterebilir.

Pek bilinmeyen ve tek seferlik kadın korunma yöntemleri arasında yer alan diyaframı, cinsel ilişki öncesi rahim ağzına yerleştirmen ve sonrasında da çıkartman gerekir. Bu ince kapak, spermlerin yumurtaya ulaşmasını engeller.

Spermisitler, yani erkek döllerini etkisiz hale getiren fitiller de tek seferlik korunma yöntemleri arasında yer alıyor. İlişki öncesi yerleştirilen bu ürünler, ilişki sonrası kendiliğinden atılıyor. 

 

Erkek Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Erkek korunma yöntemleri , kadınlara özgü yöntemlere göre oldukça kısıtlı. Fakat yine de çok sayıda seçenek bulunuyor.

Kalıcı yöntemlerden biri vazektomi. Erkeğin kanallarını bağlayan bu korunma yolu için eşin rızası gerekli. Çünkü geri dönüşü yok. Küçük bir operasyonla uygulanan vazektomi, cinsel ilişkiyi hiçbir şekilde olumsuz etkilemiyor.

Erkek korunma yöntemleri arasında en bilinen ise elbette prezervatif kullanımını. Hem cinsel yolla bulaşan hastalıklara hem de gebeliğe karşı yüksek koruma oranı bulunan kondomlar, alerjik bir durum olmadığı müddetçe eksi bir yön taşımıyor.

 

Kaynaklar:

https://www.medicalpark.com.tr/dogum-kontrol-yontemleri/hg-57

https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/dogum-kontrol-yontemleri/#genel-tanitim

https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/gebelikten-korunma-yontemleri-nelerdir

Konuya daha yakından bakmak istersen okuyabileceğin makaleler ise şöyle:

https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/983333

https://www.turkishjournalofurology.com/content/files/sayilar/38/buyuk/103-105.pdf

http://tip.baskent.edu.tr/kw/upload/464/dosyalar/cg/sempozyum/ogrsmpzsnm14/14.P6.pdf